Projekt Dyrektywy ATAD3 Dalsze ograniczenia w zakresie wykorzystywania sztucznych struktur podatkowych

22 grudnia 2021 r. Komisja Europejska opublikowała projekt tzw. Dyrektywy ATAD3, określającej zasady zapobiegania nadużywaniu spółek fasadowych do celów podatkowych. Zgodnie z założeniami, przepisy implementujące Dyrektywę mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2024 r. Dyrektywa ATAD3 to rozwiązanie, którego celem jest ograniczenie nadużywania przedsiębiorstw fasadowych (ang. shell companies) do celów podatkowych. Podstawowym założeniem Dyrektywy ATAD3 jest wprowadzenie jednolitych kryteriów, które pozwolą identyfikować przedsiębiorstwa niemające minimalnego substratu majątkowo-osobowego (tzw. „substancji”). W konsekwencji, przedsiębiorstwa, które spełnią kryteria określone w Dyrektywie ATAD3 nie będą mogły uzyskać korzyści podatkowych przewidzianych m. in. w tzw. Dyrektywie Odsetkowej czy Dyrektywie Parent-Subsidiary i tym samym należności wypłacane na ich rzecz będą mogły zostać opodatkowane według podstawowej (19% lub 20%) stawki podatku.

Podmioty wysokiego ryzyka

Jak wynika z projektu Dyrektywy, identyfikacja przedsiębiorstw fasadowych będzie obejmowała dwa etapy. Celem pierwszego etapu będzie wyodrębnienie przedsiębiorstw wykazujących ryzyko, że nie mają substratu majątkowo-osobowego i są nadużywane do celów podatkowych. Za przedsiębiorstwa wykazujące ryzyko braku substancji będą uznawane przedsiębiorstwa:

  • w których w poprzednich dwóch latach podatkowych ponad 75% przychodów stanowiły tzw. przychody pasywne, tj. m. in. przychody z odsetek, dywidend, ze zbycia udziałów (akcji), z nieruchomości, z opłat licencyjnych oraz z usług zlecanych w drodze outsourcingu podmiotom powiązanym;

  • prowadzące działalność transgraniczną, tj.:

    • przedsiębiorstwa, w których co najmniej 60% z ww. przychodów pasywnych jest uzyskiwane w transakcjach transgranicznych, lub

    • przedsiębiorstwa, w których ponad 60% wartości księgowej aktywów znajdowało się poza państwem siedziby przedsiębiorstwa w poprzednich dwóch latach podatkowych;

  • które w poprzednich dwóch latach podatkowych zlecały w drodze outsourcingu zarządzanie bieżącą działalnością i podejmowanie decyzji w sprawie istotnych funkcji.

Dodatkowe obowiązki sprawozdawcze

W drugim etapie przedsiębiorstwa spełniające łącznie wymienione wyżej kryteria będą musiały wykazać, że posiadają minimalny substrat majątkowo-osobowy wystarczający do prowadzenia działalności, którą prowadzą, tj.:

  • że posiadają w państwie siedziby własny lokal lub lokal przeznaczony do wyłącznego użytku;

  • że posiadają co najmniej jeden własny aktywny rachunek bankowy w UE;

  • że spełniają jedno z dwóch kryteriów:

    • co najmniej jeden dyrektor przedsiębiorstwa:

      •  jest rezydentem podatkowym państwa siedziby przedsiębiorstwa lub zamieszkuje w nie większej odległości od tego państwa niż odległość umożliwiająca właściwe wykonywanie obowiązków,

      •  posiada kwalifikacje i jest uprawniony do podejmowania decyzji w odniesieniu do działalności generującej tzw. dochody pasywne przedsiębiorstwa lub w odniesieniu do aktywów przedsiębiorstwa,

      •  czynnie i niezależnie korzysta z uprawienia, o którym mowa w pkt powyżej,

      •  nie jest pracownikiem przedsiębiorstwa, które nie jest przedsiębiorstwem powiązanym i nie pełni funkcji dyrektora ani równoważnej funkcji w innych przedsiębiorstwach, które nie są przedsiębiorstwami powiązanymi;

    • większość pracowników przedsiębiorstwa w przeliczeniu na ekwiwalenty pełnego czasu pracy jest rezydentami do celów podatkowych w państwie siedziby przedsiębiorstwa lub zamieszkuje w nie większej odległości od tego państwa niż odległość umożliwiająca właściwe wykonywanie ich obowiązków, i pracownicy ci mają kwalifikacje do prowadzenia działalności generującej tzw. dochody pasywne przedsiębiorstwa.

Wskazane wyżej okoliczności będą musiały zostać poparte dowodami w postaci dokumentów, które przedsiębiorstwo będzie musiało dołączyć do deklaracji podatkowej.

Domniemania i konsekwencje podatkowe

Zasadniczo, przedsiębiorstwa, które wykażą, że posiadają minimalny substrat majątkowo-osobowy nadal będą mogły korzystać z preferencji podatkowych przewidzianych m. in. w tzw. Dyrektywie Odsetkowej, Dyrektywie Parent-Subsidiary czy umowach i konwencjach obowiązujących w państwie siedziby danego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa, które nie będą w stanie wykazać, że posiadają minimalną substancję zostaną objęte wzruszalnym domniemaniem braku minimalnego substratu majątkowo-osobowego w danym roku podatkowym, co będzie się wiązało z brakiem możliwości uzyskania certyfikatu rezydencji podatkowej w państwie siedziby. Alternatywnie, państwo siedziby będzie mogło wydać certyfikat rezydencji opatrzony informacją, że dane przedsiębiorstwo nie jest uprawnione do korzyści wynikających z Dyrektywy Odsetkowej, Dyrektywy Parent-Subsidiary czy umów i konwencji obowiązujących w państwie siedziby przedsiębiorstwa.

W konsekwencji, płatności dokonywane na rzecz przedsiębiorstw fasadowych będą mogły zostać opodatkowane według podstawowej stawki podatku u źródła, zależnej od rodzaju wypłacanej należności, przykładowo:

  • w przypadku wypłaty dywidendy stawka podatku wyniesie 19%,

  • w przypadku wypłaty odsetek czy należności licencyjnych podatek wyniesie aż 20%.

Jak się przygotować?

Zwracamy uwagę, że zgodnie z projektem Dyrektywy weryfikacja kryteriów dotyczących minimalnego substratu majątkowo-osobowego będzie obejmowała dwa poprzednie lata podatkowe. Zakładając, że przepisy implementujące Dyrektywę wejdą w życie zgodnie z planem (tj. 1 stycznia 2024 r.) to ww. weryfikacja będzie obejmowała lata 2022-2023.

Ostateczny kształt przepisów Dyrektywy nie jest jeszcze znany. Należy także mieć na względzie, że przepisy Dyrektywy będą musiały zostać implementowane do Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i na ten moment trudno przewidzieć ostateczny kształt nowych regulacji. Niemniej jednak, już teraz warto przeanalizować funkcjonowanie grup podmiotów działających w różnych jurysdykcjach podatkowych pod kątem projektowanych zmian.

Dalsze kroki

Jeżeli bylibyście Państwo zainteresowani uzyskaniem szczegółowych informacji dotyczących Dyrektywy Unshell oraz jej wpływu na prowadzoną przez Państwa działalność, zapraszamy do kontaktu.

 

 

Authored by Andrzej Dębiec, Dominika Górska, Zbigniew Marczyk.

 

 

This website is operated by Hogan Lovells International LLP, whose registered office is at Atlantic House, Holborn Viaduct, London, EC1A 2FG. For further details of Hogan Lovells International LLP and the international legal practice that comprises Hogan Lovells International LLP, Hogan Lovells US LLP and their affiliated businesses ("Hogan Lovells"), please see our Legal Notices page. © 2024 Hogan Lovells.

Attorney advertising. Prior results do not guarantee a similar outcome.